Rekabet Kurumu 2023 Yılı Faaliyet Raporu Yayınlandı
Rekabet Kurumu 2023 Yılı Faaliyet Raporu Yayınlandı
Rekabet Kurumu (“Kurum”), 2023 yılı faaliyetlerini kapsayan yıllık raporunu 13 Ağustos 2024 tarihinde resmi internet sitesinde yayımlamıştır. Rapor, Kurum’un 2023 yılı boyunca gerçekleştirdiği faaliyetler, aldığı kararlar, ekonomik analizler ve düzenleyici faaliyetler hakkında detaylı bilgiler içermektedir.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
1. Rekabet İhlalleri ve Soruşturmalar
Rekabet Kurumu, raporunda 2023 yılında toplam 370 dosya sonuçlandırdığını belirtmiştir. Bu dosyaların 145'inin rekabet ihlallerine, 8'inin muafiyet/menfi tespit başvurularına ve 217'sinin birleşme, devralma, ortak girişim ve özelleştirme işlemlerine ilişkin olduğunu ifade etmiştir. Kurum, rekabet ihlali dosyalarının sayısının, 2022 yılına kıyasla önemli bir artış gösterdiğini vurgulamıştır. Raporda ayrıca, rekabet hukuku ihlallerine ilişkin alınan 145 kararın 117'sinin soruşturma süreci sonunda, geri kalanının ise ön araştırma süreci sonunda alındığı açıklanmıştır. Rapora göre, bu dosyaların 121’i rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalara, 18 tanesi hâkim durumun kötüye kullanılmasına ilişkindir.
2. Birleşme ve Devralma İşlemleri
Rekabet Kurumu, raporunda 2023 yılında toplam 217 birleşme, devralma ve özelleştirme işleminin kendisine bildirildiğini açıklamıştır. Bu işlemlerden 94'ünde hedef şirketin Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre kurulmuş şirketler olduğunu belirtilmiştir. Raporda ayrıca, bildirilen işlem bedelinin yaklaşık 162,6 milyar TL olarak gerçekleştiği ifade edilmiştir. Birleşme ve devralma kararlarının yoğunlaştığı ilk üç sektör, bilişim teknolojileri ve platform hizmetleri, kimya ve madencilik ve sağlık hizmetleri olarak sıralanmıştır.
3. Ekonomik Analiz ve Araştırmalar
Rekabet Kurumu, raporunda çeşitli sektörlerde yürütülen soruşturmalar, birleşme ve devralma incelemeleri kapsamında geniş çaplı ekonomik analizler gerçekleştirdiğini belirtmiştir. Raporda, Sağlık, tüketici elektroniği, e-ticaret ve gıda gibi sektörlerde yapılan bu analizlerin, rekabet ihlallerinin tespitinde ve mevzuat çalışmalarında önemli katkılar sağladığı ifade edilmiştir.
4. Düzenleyici Faaliyetler
Rekabet Kurumu, raporunda 2023 yılı içinde Kartellerin Ortaya Çıkarılması Amacıyla Aktif İşbirliği Yapılmasına Dair Yönetmelik'i güncellediğini belirtmiştir. Raporda ayrıca, Yerinde İncelemelere İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönerge taslağı üzerinde çalışmaların devam ettiği ifade edilmiştir.
5. Rekabet Savunuculuğu
Rekabet Kurumu, raporunda rekabet hukuku ve Kurum’un işlevlerinin tanıtılmasına yönelik çeşitli etkinlikler düzenlediğini ve kamu kurumlarının hizmet içi eğitim programlarına destek verdiğini belirtmiştir. Ayrıca, etki analizi raporlarının, rekabet hukuku uygulamalarının tüketici refahı üzerindeki etkilerini ölçümlediğini ifade etmiştir.
6. Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri
Rekabet Kurumu, raporunda rekabet hukuku bilincini artırmak amacıyla çeşitli seminerler, konferanslar ve eğitim programları düzenlediğini belirtmiştir. 2023 yılında düzenlenen bu etkinliklerde, Kurumun çalışmaları, rekabet hukukunun önemi ve uygulamaları hakkında geniş kitlelere bilgi aktarılmıştır. Özellikle üniversiteler, meslek örgütleri ve çeşitli sivil toplum kuruluşları ile yapılan işbirlikleri sayesinde, rekabet hukuku konusunda farkındalığın artırılması hedeflenmiştir. Kurum, bu faaliyetlerle sadece iş dünyasında değil, aynı zamanda toplum genelinde de rekabet bilincinin yerleşmesine katkıda bulunmayı amaçlamadığını ifade etmiştir.
7. Uluslararası İş Birlikleri
Rekabet Kurumu, raporunda uluslararası alanda da aktif çalışmalar yürüttüğünü ve diğer ülkelerin rekabet otoriteleriyle bilgi ve deneyim paylaşımında bulunduğunu belirtmiştir. Rapora göre, 2023 yılında, OECD, ICN (Uluslararası Rekabet Ağı) ve UNCTAD gibi uluslararası platformlarda aktif rol alınmıştır. Kurum, bu iş birlikleri sayesinde küresel rekabet hukuku standartlarının gelişimine katkıda bulunduğunu ve Türkiye’nin bu alandaki etkinliğini artırdığını ifade etmiştir. Kurum ayrıca, çeşitli ülkelerle ikili iş birliği anlaşmaları imzalanarak, rekabet hukuku uygulamaları konusundaki en iyi uygulamaların paylaşımının sağlandığını ifade etmiştir.
8. Teknolojik Yatırımlar ve Dijitalleşme
Rekabet Kurumu, raporunda dijitalleşme ve teknolojik yatırımlara ağırlık verdiğini vurgulamış, 2023 yılı boyunca, Kurum içi süreçlerin dijitalleşmesi ve veri analiz kapasitelerinin artırılması için önemli adımlar atıldığını belirtmiştir. Raporda, bu kapsamad özellikle yapay zekâ destekli inceleme yöntemlerinin geliştirildiği ve bu sayede rekabet ihlallerinin tespiti ve analizinin daha hızlı ve etkili hale getirildiği açıklanmıştır. Raporda ayrıca, Kurum’un dijital arşivleme ve belge yönetim sistemleri güncellenerek, operasyonel verimliliğinin arttırıldığına da yer verilmiştir.
9. İdari Para Cezaları
Rekabet Kurumu, raporunda 2023 yılında teşebbüslere uygulanan idari para cezalarına ilişkin tam karşılaştırmalı bir yıllık özet sağlamıştır.
Bu kapsamda, 2022 yılına kıyasla, 2023 yılında esasa ilişkin verilen ceza tutarlarında bir artış olduğunu açıklamıştır. 2023 yılında tamamlanan soruşturmalarda uygulanan idari para cezalarının incelendiğinde, en yüksek toplam ceza miktarının 792,8 milyon TL ile gıda sektörüne kesildiğini belirtmiştir. Makine endüstrisi 715,2 milyon TL ile ikinci sırada yer alırken, sağlık hizmetleri sektörü 499,4 milyon TL ile üçüncü sırada yer almıştır.
Rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar sebebiyle verilen idari para cezalarının toplamı yaklaşık 1,8 milyar TL tutarındayken, hâkim durumun kötüye kullanılması sebebiyle verilen idari para cezalarının toplamı 101 milyon TL tutarındadır.
Ayrıca, bilgi isteme ve/veya yerinde inceleme kapsamında yanlış ya da yanıltıcı bilgi sağlanması neticesi verilen ceza miktarı 3,4 milyon TL tutarında olmuştur. Yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılması sebebiyle 267 milyon TL idari para cezası uygulanmıştır. Kurul tarafından teşebbüslere toplamda 492 milyon TL nispi idari para cezası uygulanmıştır.
Sonuç
Rekabet Kurumu, raporunda 2023 yılını yoğun ve verimli bir yıl olarak nitelendirmiştir. Kurum, rekabet hukuku kurallarının uygulanması açısından tüm fonksiyonlarını ara vermeden yerine getirmeye devam ettiğini ve rekabet savunuculuğu faaliyetlerini aksatmadan yürüttüğünü belirtmiştir. Ayrıca, ulusal ve uluslararası piyasalardaki gelişmeleri, ilgili literatürü ve diğer ülke uygulamalarını yakından izlemeye devam edeceğini ifade etmiştir. Kurum, önümüzdeki yıllarda da aynı 2023 yılında olduğu gibi oldukça aktif olmayı ve dünyadaki rekabet hukuku gelişmelerinin, trendlerinin Türkiye’deki izdüşümlerini yakından takip etmeyi sürdüreceğini belirtmiştir. Rapordaki veriler ve açıklamalar incelendiğinde, Kurum’un, 2023 yılı ve önceki yıllarda olduğu gibi gelecek yıllarda da rekabet hukukunun dünyadaki gelişimine paralel şekilde faaliyetlerini sürdüreceği söylenebilir.
Dr. iur. Onur Ergönen, Yönetici Ortak