Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’te Değişiklikler

I. Giriş

22.08.2020 tarihinde 31221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’in (“Yönetmelik”) belli maddelerinde, 21.08.2024 tarihli 32639 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) uyarınca değişikliğe gidilmiştir.

Yönetmelik metnine buradan, Değişiklik Yönetmeliği metnine ise bu linkten ulaşabilirsiniz.

II. Yönetmelik’e İlişkin Genel Bilgi

Yönetmelik, 1 no.lu ekinde listelenen kullanılmış malların, Yönetmelik’in 6. maddesinde tanımlanan Yenileme Merkezleri’nce (“Merkezler”) yenilenmeleri, sertifikalandırılmaları ve tekrar satışa sunulması süreçlerini düzenlemektedir. Ekli listede yer verilen ve yenilenerek satışa sunulabilecek mallar; cep telefonları, tabletler, akıllı saatler, bilgisayarlar (dizüstü veya masaüstü), oyun konsolları ve modemlerdir.

Yönetmelik’in 5. maddesi uyarınca kullanılmış mallar, Ticaret Bakanlığınca veya Türk Standartları Enstitüsünce (“TSE”) belirlenen standartlara göre yenilenerek sertifikalanıp, tekrar ambalajlandıktan sonra yenilenmiş ürün olarak satışa sunulabileceklerdir. Merkezler’ce yenilenecek mallar, doğrudan Merkezler tarafından veya Merkezler’ce yetkilendirilecek yetkili satıcılar tarafından tüketiciden alınacaklardır.

Merkezler, yenileme faaliyetini yürütebilmeleri için önce Ticaret Bakanlığına izin başvurusunda bulunmalıdır. Başvurular Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü (“Genel Müdürlük”) tarafından değerlendirilir ve uygun bulunan başvuru sahibi merkezlere Yenileme Yetki Belgesi (“Yetki Belgesi”) verilir. Yetki Belgesi verilmesi için Merkezler nezdinde aranacak şartlar da Yönetmelik’in 8. maddesinde düzenlenmiştir. Yönetmelik’in devam maddelerinde ise Yetki Belgesi’nin geçerlilik süresi, belgenin iptali, yetkili alıcı, Merkezler’in sorumlulukları vb. konulara ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

Yenileme faaliyetine ilişkin yukarıda kısaca bahsedilen ancak bunlarla sınırlı olmayan usul ve esaslara yönelik düzenlemeler içeren Yönetmelik, yayımlandığı tarihten itibaren birtakım değişikliklere uğramış ve son olarak bu bilgi notunda ele alınacak Değişiklik Yönetmeliği ile değiştirilmiştir.

III. Değişiklik Yönetmeliği ile Getirilen Yenilikler

Yönetmelik’in yukarıda anılan 5. maddesine yeni bir fıkra eklenmiştir. Maddeye yeni eklenen 14. fıkrayla, Yönetmelik’in 1 no.lu ekinde yer alan mallardan elektronik kimlik bilgisi (IMEI numarası vb.) bulunan kullanılmış malların ticaretini yapan kişiler ve Yönetmelik’te sayılan işyerlerine, Genel Müdürlük tarafından belirlenen bilgi ve belgeleri Ticaret Bakanlığının oluşturacağı sisteme kaydetme yükümlülüğü getirilmiştir. Değişiklik Yönetmeliği’nin 4. maddesiyle Yönetmelik’e getirilen Geçici Madde 2, söz konusu fıkranın Ticaret Bakanlığının “internet sitesinden yapılacak duyurudan itibaren üç ay sonra” uygulanacağını düzenlemiştir.

Değişiklik Yönetmeliği’nin 2. maddesi ile Yönetmelik’in 10. maddesi kapsamlı bir değişikliğe uğramıştır. Eski başlığı “Yenileme yetki belgesinin iptali” olan maddenin, içeriğine eklenen yeni usul sebebiyle başlığı da “Yenileme yetki belgesinin askıya alınması ve iptali” olarak değiştirilmiştir. Eskiden Yönetmelik’e aykırı uygulamalarda bulunan ve aksine yazılı uyarıya rağmen bu uygulamalara devam eden ya da uyarıyla verilen yazılı süre içerisinde uyarının konusu olan aykırılığı gidermeyenlerin Yetki Belgesi doğrudan iptal edilirken, yeni düzenleme ile Yetki Belgesi’nin “ihlalin niteliğine göre altı aya kadar” askıya alınabileceği düzenlenmiştir. Maddenin yeni 2. fıkrasında, askıya alınan Yetki Belgesi’nin ihlalin giderilmesi hâlinde Genel Müdürlük’çe tekrar geçerli hâle getirileceği, ihlalin giderilmemesi hâlinde ise iptal edileceği düzenlemesi yer almıştır.

maddeye yeni eklenen 3. fıkra uyarınca, Genel Müdürlükçe başvuru sürecinde varlığı tespit edilen yetki belgesi verilmesi şartlarının artık Yetki Belgesi sahibi tarafından sağlanmadığı durumlarda da Yetki Belgesi sahibine bu şartları tekrar sağlaması için süre verilecektir. Söz konusu şartların sağlanamadığı hallerde veya yetki belgesi sahibinin başvurusu üzerine yetki belgesi iptal edilecektir.

Yetki belgesi iptal edilen, askıda olan yahut süresi geçenlerin Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine devam edemeyeceklerine ilişkin 4. fıkra hükmü de 10. fıkraya yeni eklenmiştir. 10. madde kapsamında yetki belgesi iptal edilenlere, iptal tarihinden itibaren 1 yıl süreyle yetki belgesi verilemeyecektir.

Yönetmelik’in 12. maddesinin 12. fıkrasında da değişiklikler öngörülmüştür. Değişikliklere göre Merkezler, yine Ticaret Bakanlığı veya TSE’ce şubelere özel yapılmış düzenleme veya standartlardaki özellikler kapsamında alınan hizmet yeterlilik belgesi bulunan kendisine bağlı şubelere veya yenileme yetkisi vereceği yetkili alıcı ve satıcılara da yenileme faaliyetini yürüttürebilecektir. Merkezler, şubeleri için şubenin tescil tarihinden, yetkilendirdiği yetkili satıcı ve alıcılar için ise yetkilendirme tarihinden itibaren 10 iş günü içerisinde Genel Müdürlük’e bildirim yapmakla yükümlü tutulmuşlardır.

Yenileme faaliyetini yürüten bu kişi ve kurumların faaliyetleri onlara bu yetkiyi veren Merkezler’ce denetlenmek zorunda olup faaliyete ilişkin eksikliklerin giderilmesi de yine Merkezler’in sorumluluğunda olacaktır. Bu düzenleme ile, yetkilendirilen alıcı, satıcı ve şubelerin yürüttükleri yenileme faaliyetleri de Yönetmelik’te Merkezler’ce yürütülmüş olarak kabul edilmiş ve taraflara yenileme faaliyeti kapsamında müteselsil sorumluluk yüklenmiştir.

Ayrıca, Merkezler, Yönetmelik kapsamına giren faaliyetlerini kendileri yürütmek için kullandıkları yazılımları yetki verdikleri kişi ve kurumların da kullanmasını sağlamakla da yükümlü olup Merkezler’in internet sitelerinde bu kişi ve kurumların unvan, adres ve güncel iletişim bilgilerinin yer alması da zorunlu tutulmuştur.

Son olarak Merkezler’in yetkilendirdiği kişi ve kurumların alt yetkilendirme yapamayacakları ve yetkilerini başkalarına devredemeyecekleri Değişiklik Yönetmeliği kapsamında açıkça düzenlenmiştir.

Dr. iur. Onur Ergönen, Yönetici Ortak
Can Kaleli, Stajyer Avukat